EVLİLİK Mİ BİRLİKTE YAŞAMA MI?
Dünyanın değişmesiyle birlikte evlilik kurumu da çeşitli şekillere evirilmesini engelleyememiştir. Modernitenin getirileri sebebiyle evliliklerin biçimleri değişirken, evliliğe alternatif olarak ya da evliliğe hazırlık olarak da nitelendirilen birlikte yaşam fikri fazlasıyla takipçi kazanmıştır. Bu fikir toplumların kültürel yapılarıyla şekil değiştirse de artışın çok olduğunu söyleyebiliriz.
Birlikte yaşam önceleri kabul edilemez ve ayıplanır bir durum iken zaman ilerledikçe dönüşüm yaşamıştır. Önceleri farklı gruplar tarafından yapılan nadir bir durumken, sonraları çocuğun legal bir birliktelik içinde doğması amaçlı evliliklere dönüşürdü. Zaman geçtikçe evlilik ve birlikte yaşam arasındaki sınırlarda belirsiz hale geldi.
Geleneksel aile yapılarında hala bu durum kabul edilemez karşılanır ve duruma karşı kesinkes bir direnç mevcuttur. Birlikte yaşam geleneksel aile tiplerinde bir asilik, karşıtlık olarak algılanmaktadır. Bazı ailelerse iki tarafın hakları korunması yönüyle ve doğacak olan çocuğun yaşamı açısından bu durumu tasvip etmemektedir.
Son yarım asırdır özellikle artışın gözlendiği birlikte yaşam, evliliğe karşı sağlam bir alternatif olarak karşımıza çıkar. Özellikle Avrupa da geniş kitleye hitap ettiğini görmekteyiz. Buna ek olarak yeniden evlenmenin yerine de alternatif olarak önümüze geldiği söylenebilir. Evlilikten çıkmış insanlar yeni bir evlilik yerine birlikte yaşama şeklini sıkça tercih etmektedirler.
Günümüzde artan hızlı bireyselleşme karşımıza ince eleyip sık dokuyan insanları çıkarmaktadır. İnsanların evlilikten beklentisi geçmişe nazaran duygusal anlamda daha fazladır. Bunu garanti altına almak isteyen bireyler de evlilik öncesi birlikte yaşamı denemektedirler. Belli bir süre birlikte yaşayıp tercihlerinin akıllıca olup olmadığını tartmadan evlenmeyi mantıklı bulmamaktadırlar. Evlilik öncesi deneme olarak da olsa bu şeklin tercih edilmesi, birlikte yaşamı meşru bir hale gelmesine neden olmaktadır.
Bunların dışında birlikte yaşamayı evlilikle sonlandırmayacak gruplar da mevcuttur. Bu grupların da dayanağı eskisine nazaran bu durumun daha doğal karşılanması, toplumsal bir baskısı duymamalarıdır. Bu gruptaki insanlar genellikle evlilik fikrinin saçma olduğunu savunduklarından bu şekilde bir yaşam şekli hem bu savunularını hem de yaşamak istedikleri aşk ilişkisinin gerçekleşmesini sağlamaktadır.
Birlikte yaşam şekli pek çok yönüyle- aynı evde yaşama, cinsel yakınlık, birlikte yemek yeme gibi- evlilikle benzeşse de toplumsal onay bakımından sıkıntılı olan bölgelerde bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar da birlikte yaşayan insanların nedenleri sorulduğunda popüler cevaplar şu şekilde olmuştur. Birlikte yaşama daha az kişisel vaat verir, flörtten daha fazla cinsel tatmin sağlar, birlikte yaşayan çiftler evlilikten daha az sadakatle sorumludur, bireyler evliliğe nazaran daha fazla özgürlüğe sahiptirler. Buna karşın olarak tasvip etmeyen bir grupsa nedenlerini şu şekilde açıklamıştır.
Çevre tarafından onaylanmaz, duygusal ve maddi açıdan risklidir, ahlaki açıdan yanlıştır ve flörtten daha fazla söze ihtiyaç duyar şeklinde yanıtlamışlardır. Araştırmalar birlikte yaşayan çiftlerin toplum baskısından daha uzak ve kopuk yaşadıklarını ortaya çıkarmıştır. Yapılan araştırmaların ortaya sunduğu bir mesele de ilişkinin kopuşunun evlilikten daha hızlı ve doğal olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Birlikte yaşayanlar kim diye sorulduğundaysa karşımıza ilginç bir tablo çıkmaktadır. Genellikle toplum tarafından onay görmeyen ilişki içerisinde bulunan bireylerin daha fazla birlikte yaşamı tercih ettikleri görülmektedir. Birlikte yaşam din, eğitim durumu, etnik köken, ekonomik durum, toplumsal cinsiyete göre de farklılıklar göstermektedir.
Sonuç olarak söyleyebiliriz ki birlikte yaşam özellikle Avrupa’da son yıllarda gittikçe artan oranlarla karşımıza çıkmaktadır. Kimisi evliliği saçma bulduğundan, kimisi bekarlığa ya da yeniden evlenmeye alternatif olarak tercih ettiğinden kimisi de evliliğin ön koşulu olarak gördüğünden birlikte yaşamayı seçmektedirler. Birlikte yaşamayı seçenler bulunduğu grup din, eğitim durumu, etnik köken, toplumsal cinsiyet ve ekonomik koşullarına göre farklıklar göstermektedir.
